می خواهیم در مورد پرسپکتیو در نقاشی و پرسپکتیو در طراحی در بحث آموزش پرسپکتیو صحبت کنیم. چقدر در مورد آن اطلاع دارید؟ دوست دارید بیشتر بدانید؟ ما اینجا در مورد پرسپکتیو خطی و انواع آن و پرسپکتیو شدید سخن خواهیم گفت. همچنین نکاتی در مورد کوتاه نمایی در پرسپکتیو، روش های ایجاد عمق بر روی سطح دو بعدی کاغذ و تاثیرارتفاع دید ناظر بر ای رسم پرسپکتیو می گوییم. با ما همراه باشید.

پرسپکتیو در طراحی

برای افرادی که به طراحی یا نقاشی از طبیعت علاقه دارند آشنایی با علم پرسپکتیو (روش علمی و ریاضی بازنمایی جهان سه بعدی بر روی سطح دو بعدی) ضرورت دارد.

همه ما در اطراف خود وقتی به دنیای پیرامون نگاه می اندازیم پرسپکتیو طبیعی را تجربه می کنیم و این چگونگی مشاهده ارتباط فضایی اشیا در پیرامون ما را مشخص می کند.

به طور مثال ما وقتی کنار یک خیابان ایستاده ایم و نگاه خودرا به انتها دوخته ایم احساس می کنیم خیابان و هر چه از چشم ما دور می شوند کوچکتر به نظر می رسد، یا تیرهای چراغ برق هر چه دورتر می شوند نزدیک تر و کوتاه تر و با فاصله کمتر خودنمایی می کند .

آیا در واقعیت چنین است؟ خیر ،باید بدانیم عملکرد شبکیه چشم ما جهان اطراف را اینچنین می بیند.

سوال این است یک طراح و نقاش پرسپکتیو را چگونه باید نشان دهد؟ و پاسخ در بحث پرسپکتیو در نقاشی و پرسپکتیو در طراحی این است که در مرحله اول باید به پرسپکتیو خطی توجه کند و برای بازنمایی احجام و فضا روی سطح دو بعدی از طریق رسم علمی که پرسپکتیو خطی نام دارد استفاده کند.

پرسپکتیو خطی

اصول پرسپکتیو خطی در بحث پرسپکتیو در نقاشی :

در بحث آموزش نقاشی و پرسپکتیو می گوییم که در نظام پرسپکتیو خطی نقطه دید شخصی که ناظر است به یک نقطه ثابت منحصر می شود. و اساس کار بر این است که اشیای هم اندازه هر چه از چشم دورتر باشند کوچکتر به نظر می رسند. در نقاط گریز، که معرف بی نهایت هستند اشیا قابل مشاهده نخواهند بود .

تصویر دنیای سه بعدی در تصور ما روی سطح شیشه یک پنجره (صفحه تصویر)که بین طراح و موضوع مورد مشاهده اش قرار دارد، آفریده می شود. در واقع نگاه ناظر از پشت صفحه تصویر باعث می شود اشیایی را که ازچشم ما دور می شوند را نسبت به این صفحه تصویر بهتر درک کند.

01

در واقع خطوط و سطوح موازی خط افق چشم هیچ تغییر نمی کند ولی تمام خطوط و سطوحی که از چشم ما دور می شوند کوچکتر، ‌کوتاهتر ‌وکم رنگ تر می شوند. منظور این است که هر سطح مقابل چشم ما هیچ تغییری نمی کند.مثلا مربع همان مربع است.فقط خطوط یا سطوحی تغییر می کند که از چشم ما دور می شوند.

قوانین پرسپکتیو خطی در بحث پرسپکتیو در نقاشی :

قوانین پرسپکتیو خطی موجود در بحث پرسپکتیو در طراحی سه تا هستند که عبارتند از:

  • هر صفحه یا پلان فرضی به موازات صفحه تصویر به شکل همین صفحه است و فقط اندازه اش کاهش می یابد بنابراین خطوط عمودی و افقی موازی بر صفحه تصویر همچنان عمودی و افقی هستند.
  • خطوط افقی موازی در نقاط گریز روی خط افق به هم می رسند. خطوط موازی عمودی بر صفحه تصویر در مرکز دید هم گرا می شوند .
  • خطی که ازچشم به موازات خطوط شی کشیده شود در نقطه تقاطع اش با صفحه تصویر ، جای نقاط گریز آن خطوط را مشخص خواهد کرد.

02

نظام های پرسپکتیو خطی در بحث پرسپکتیو در نقاشی و پرسپکتیو در طراحی:

بر حسب تعداد نقطه گریز سه نظام پرسپکتیو خطی در fpe پرسپکتیو در طراحی با روش های ترسیم خاص متداول است:

پرسپکتیو یک نقطه ای: (موازی)

به پرسپکتیوی گفته می شود که تمام خطوط دور شونده از چشم به یک نقطه ختم می شود. بیشتر مواقع در این پرسپکتیو سطح روبرو درست مقابل چشم ما و خطوط عمود و افق هیچ تغییری نمی کند، فقط از یک طرف خطوط از چشم ما دور می شوند . خط های عمود در این پرسپکتیو عمود باقی می مانند.

05

پرسپکتیو دونقطه ای: (زاویه دار)

وقتی که خطوط و سطوح از دو طرف از چشم ما دور می شوند در نتیجه در دو  نقطه روی خط افق به همدیگر نزدیک می شوند. این پرسپکتیو را دو نقطه ای می گویند. در این نوع پرسپکتیو خط جلویی شکل ها در مقابل چشم ما خود نمایی می کند. خطوط عمود در این نوع پرسپکتیو عمود باقی می ماند.

09

پرسپکتیو سه نقطه ای: (مورب)

پرسپکتیو سه نقطه ای معمولا برای ساختمان ها یا احجام با ارتفاع زیاد است که علاوه بر سطوح جانبی راست و چپ ، ارتفاع نیز از چشم ما دور می شود و به سه نقطه گریز گرایش پیدا می کند. در این پرسپکتیو خطوط عمود نیز از مسیر خود خارج می شوند و به همدیگر نزدیک می شود. و خطوط عمود ، عمود نیستند.

11

اصول اساسی در پرسپکتیو خطی در بحث پرسپکتیو در نقاشی و پرسپکتیو در طراحی:

اصول اساسی در پرسپکتیو خطی در بحث پرسپکتیو در نقاشی و پرسپکتیو در طراحی از این قرار هستند:

  • در طراحی پرسپکتیوی(شیشه پنجره) همان سطحی است که روی آن شی ترسیم می شود.این صفحه را صفحه تصویر «picture plane» می نامند.
  • حد تحتانی صفحه تصویر مطابق با لبه پایین بستر طراحی را خط زمین «line qround» می نامند.
  • سطحی که از خط زمین تا دور دست امتداد پیدا می کند صفحه زمین «plane ground»نامیده می شود.
  • دور ترین حد صفحه زمین همان خط افق« horizon line»است. ارتفاع خط افق روی صفحه تصویر مطابقت دارد با ارتفاع سطح دید ناظر .بنابراین اگر از بالای یک ساختمان به شی نگاه کنید خط افق در طرحتان بالا خواهد آمد.در واقع خط افق موازی با چشم ناظر است .
  • نقطه محو (نقطه گریز)« the vanishing point»
  • مرکز دید «centre of Vis ion»

پرسپکتیو شدید در بحث پرسپکتیو در نقاشی و پرسپکتیو در طراحی:

 در این روش برخلاف روش ضد پرسپکتیو، ژرف نمایی به نحو اغراق آمیزی افزایش می یابد معمولا این روش را در صحنه سازی تاتر به کار می برند تا فضا به مقتضای مضمون و موضوع نمایش وسیع تر و با عمق بیشتری نشان داده شود.

کوتاه نمایی در پرسپکتیو:

روشی است برای ترسیم پرسپکتیو اشخاص یا اشیایی که در حالت عمودی یا مورب نسبت به صفحه تصویر قرار گرفته باشند . در چنین تصویری چشم ناظر خود به خود شخص یا شی را با تناسبات درست باز سازی می کند .

روش های ایجاد عمق بر روی سطح دو بعدی کاغذ :

  • اولین روش استفاده از قواعد پرسپکتیو خطی است که هر چه از چشم ما دور می شود در عدسی چشممان کوچکتر وکوتاهتر وکم رنگ تر منعکس می گردد.
  • دومین روش استفاده از پرسپکتیو جوی است یعنی به رنگ بستگی دارد از لحاظ بررسی رنگ در پرسپکتیو رنگهایی که به ما نزدیک هستند گرم و پر رنگ و با وضوح رنگی بیشتر و هر چه از ما دور می شوند گرایش به رنگهای سرد و خاکستری رنگی دارند .این قانون را هنرمندان سده شانزدهم اروپا به خصوص لئوناردو داوینچی در آثار خود نشان داده است.
  • روش سوم برای ایجاد عمق نمایی استفاده از سایه روشن است.

03

تاثیرارتفاع دید ناظر برای رسم پرسپکتیو در بحث پرسپکتیو در نقاشی و پرسپکتیو در طراحی:

قواعد پرسپکتیو بر اساس ارتفاع دید طراح بیان می شود. خط رو به روی چشم ناظر همان خط افق است و یا در طبیعت به خطی که آسمان به زمین رسیده است نیز گفته می شود این خط به وضوح در کنار دریا قابل مشاهده است .منظره نسبت به ارتفاع ناظر از سطح دریا تغییر می کند .

اگر پدر و فرزندی در ساحل دریا کنار هم ایستاده باشند هر یک به میزان معینی آب دریا را می بینند که معادل ارتفاع دید آن ها است .پس اگر کسی نشسته باشد یا ایستاده و یا کسی که از صخره کنار دریا بالا رفته هر کدام بخشی از دریا را می بینند که بر اساس خط افق آن ها (ارتفاع دید) قابل رؤیت است‌.

علاوه بر تغییر ارتفاع، طول مسافت نیز اهمیت دارد . اندازه و ابعاد حجم‌ها و فضاها در دید انسان به دلیل فاصله زیاد تغییر می کند.

هر چقدر فاصله شخص ناظر از موضوع بیشتر باشد مقدار خطا نیز بیشتر است. به طوری که در بعضی مواقع احساس می شود که مثلا دو طرف جاده در یک نقطه ای به هم می رسند.

در این مقاله مطالبی در مورد پرسپکتیو در نقاشی و پرسپکتیو در طراحی گفتیم. امیدواریم برایتان جالب بوده باشد. اگر همکار یا دوستی دارید که به این موضوعات علاقه مند است، خوشحال می شویم تا با ایشان نیز این مطالب را به اشتراک بگذارید. از اینکه با ما همراه بودید سپاسگزاریم.